Διπλή απειλή στην αντιμετώπιση του AIDS

Αδρανής χρηματοδότηση και νέα εμπόδια για την πρόσβαση σε φτηνά φάρμακα

Η μάχη κατά του HIV/AIDS στις αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζει μια διπλή απειλή, που έχει ως συνέπεια την αδυναμία εφαρμογής των ενδεδειγμένων θεραπειών και την ματαίωση των υποσχέσεων μιας νέας επιστήμης. 

«Η τιμή των καινούριων φαρμάκων που χρειαζόμαστε προβλέπεται να εκτοξευθεί, καθώς οι δωρήτριες χώρες αποφάσισαν να αθετήσουν την δέσμευση τους να επεκτείνουν την παροχή θεραπείας κατά του AIDS», είπε ο Δρ. Γκίλς βαν Κάτσεμ, ιατρικός συντονιστής των ΓΧΣ για τη νότια Αφρική και το Λεσόθο. «Στην προσπάθεια μας να θεραπεύσουμε ασθενείς με HIV/AIDS, αισθανόμαστε ότι ως γιατροί έχουμε τα χέρια πισώπλατα δεμένα».

Οι τελευταίες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας περιλαμβάνουν την έναρξη της θεραπείας νωρίτερα και με  καλύτερα φάρμακα. Η αναθεωρημένη στρατηγική συστήνει την περίθαλψη των ασθενών πριν νοσήσουν από ευκαιριακές μολύνσεις, όπως η φυματίωση. Τα στοιχεία του προγράμματος των ΓΧΣ στο Λεσόθο που μόλις δημοσιεύτηκαν αποδεικνύουν την αξία αυτής της νέας στρατηγικής. Η έγκαιρη παροχή θεραπείας οδήγησε σε μείωση των θανάτων από AIDS κατά 68%, μείωση εμφάνισης νέων ασθενειών κατά 27%, μείωση νοσοκομειακής περίθαλψης κατ! ά 62%, και μείωση κατά 39% των ασθενών που εγκατέλειψαν τη θεραπεία.

Η στρατηγική που προτείνει την πιο έγκαιρη έναρξη της θεραπείας είναι πολύ σημαντική τόσο για κάθε άτομο μεμονωμένα όσο και για την κοινωνία στο σύνολό της, καθώς κάνει τα κρούσματα HIV λιγότερο μεταδοτικά και άρα εξασθενεί την εξάπλωση του ιού. Έρευνες στην Αφρική έχουν δείξει ότι η θεραπεία του AIDS μπορεί να μειώσει την ετεροφυλική μετάδοση του ιού κατά 92%.

«Είναι πιο ισχυρή από ποτέ η ένδειξη του τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε την πορεία της επιδημίας», δήλωσε  ο Δρ. van Cutsem.  Και πρόσθεσε ότι παρά το γεγονός ότι οι τελευταίες συστάσεις για τη θεραπεία είναι πολλά υποσχόμενες, τα χρήματα που προσφέρουν οι δωρήτριες χώρες για το HIV/AIDS είναι σε στασιμότητα. Ακόμα και η Νότια Αφρική, μια μεσαίου εισοδήματος χώρα, με το μεγαλύτερο πρόγραμμα αντιρετροϊκής θεραπείας παγκοσμίως, θα δυσκολευτεί να εφαρμόσει πλήρως τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αν η πρόταση για το 10ο Γύρο προς το Παγκόσμιο Ταμείο για την καταπολέμηση του AIDS,της φυματίωσης και της ελονοσίας  δεν εγκριθεί».

Το Παγκόσμιο Ταμείο έλαβε πρόσφατα μόνο 11,7 δισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με τα 20 δισεκατομμύρια που δήλωσε ότι χρειαζόταν. Η πρωτοβουλία του  Αμερικανού Προέδρου για το HIV/AIDS, ένα πρόγραμμα που παρέχει θεραπεία τουλάχιστον στους μισούς ασθενείς με HIV/AIDS στις αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθεί να είναι μειωμένη η χρηματοδότηση   για τρίτη συνεχή χρονιά.

Την ίδια στιγμή, πλούσιες χώρες προσφέρουν αδίκως πλεονεκτήματα σε εταιρείες που παράγουν προϊόντα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας(πατέντα), περιορίζοντας την πρόσβαση σε αντίγραφα φάρμακα και αυξάνοντας τις τιμές. Το 80% των φαρμάκων που χρησιμοποιούν οι ΓΧΣ για τη θεραπεία 160.000 ανθρώπων προέρχονται από εταιρείες παρασκευής αντίγραφων φαρμάκων στην Ινδία, το λεγόμενο «φαρμακείο του αναπτυσσόμενου κόσμου», που παράγει πάνω από το 80% των χρηματοδοτούμενων φαρμάκων κατά του AIDS σε παγκόσμια κλίμακα. Η θέση της Ινδίας ως βασικού παρασκευαστή οικονομικά προσιτών φαρμάκων έχει ήδη τεθεί σε κίνδυνο από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου που υποχρεώνει τη χώρα να χορηγεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τα φάρμακα.

Ωστόσο, η νομοθεσία της Ινδίας για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας επιβάλλει αυστηρά όρια στο τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προς το συμφέρον της δημόσιας υγείας. Πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν προσπαθήσει χωρίς επιτυχία να ανατρέψουν αυτό το νόμο και τώρα η Ε.Ε. αγωνίζεται για τα δικά τους δικαιώματα. Μέρος των διαπραγματεύσεων της ελεύθερης εμπορικής συμφωνίας με την Ινδία, είναι και  η πίεση της  Ε.Ε. για πολιτικές, όπως «αποκλειστικότητα δεδομένων», που θα περιόριζε ακόμα περισσότερο τη δυνατότητα εκείνων που παράγουν αντίγραφα φάρμακα να διαθέσουν ακόμα πιο φτηνά  φάρμακα στην αγορά. Αν η Ε.Ε. κερδίσει, τότε θα κινδυνεύσει η πρόσβαση σε νέα οικονομικά αντίγραφα φάρμακα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS.

«Δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι στην προσπάθεια των πλούσιων χωρών να καταργήσουν την ικανότητά μας να περιθάλπουμε ασθενείς με HIV/AIDS», υπογράμμισε ο Δρ. Tido von Schoen-Angerer, Διευθυντής της Εκστρατείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Πιέζουμε τους ανθρώπους να πάρουν θέση και να δηλώσουν ότι δεν υποστηρίζουν την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει τις φαρμακευτικές εταιρείες».

Ενισχύστε την προσπάθεια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μέσω της εκστρατείας «Ευρώπη, Κάτω τα Χέρια από τα Φάρμακα». Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα  https://action.msf.org  

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν αντιρετροϊκή θεραπεία από το 2000 και σήμερα περιθάλπουν πάνω από 160.00 άτομα που ζουν με HIV/AIDS. Σήμερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο πέντε εκατομμύρια άνθρωποι είναι σε θεραπεία. Αυτό αποτελεί μια σημαντική πρόοδο, όμως άλλα 10 εκατομμύρια περιμένουν ακόμα θεραπεία και θα χάσουν τη ζωή τους μέσα στα επόμενα χρόνια, αν δεν τη  λάβουν .