16 χρόνια και τέλος για το θεσμό της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης

Κλείνει μετά από μια πορεία 16 χρόνων ο κύκλος του θεσμού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Η αιρετή Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ξεκίνησε το 1994 με το νόμο 2218/94 και οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη μελών των Αιρετών Νομαρχιακών Συμβουλίων έγιναν στις 16 Οκτωβρίου 1994. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι το 1994 βαθμίδα τοπικής αυτοδιοίκησης ήταν μόνο οι Δήμοι και οι Κοινότητες, των οποίων τα όργανα (Δήμαρχοι, Κοινοτάρχες, Δημοτικοί και Κοινοτικοί Σύμβουλοι) ήταν αιρετά και εκλέγονταν άμεσα και απευθείας από τους δημότες. Οι Νομάρχες ήταν διορισμένοι από το Κράτος και αποτελούσαν τους εκφραστές της Κεντρικής Εξουσίας σε τοπικό επίπεδο, ασκούσαν δε έλεγχο στους Δήμους και τις Κοινότητες. 

Με το Ν. 2218/1994 καθιερώθηκαν ως δεύτερη βαθμίδα Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (Ν.Α.) οι οποίες, σύμφωνα με το άρθρο 1 του εν λόγω Νόμου, είχαν ως σκοπό την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Περιφέρειας τους, ενώ δεν ασκούσαν πια εποπτεία στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτης βαθμίδας (Δήμους και Κοινότητες). Τα δε όργανα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Νομάρχης και Νομαρχιακό Συμβούλιο) εκλέγονταν πλέον άμεσα και απευθείας από τους πολίτες. Κατά το ίδιο άρθρο, μεταξύ των δύο βαθμίδων τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υφίστατο ιεραρχική σχέση.
Σήμερα με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» καθιερώνονται πλέον ως δεύτερη βαθμίδα Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις (Π.Α.), διαδεχόμενες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Έτσι, οι 54 Νομαρχίες καταργούνται και δημιουργούνται 13 αιρετές Περιφέρειες.